اعمال شب و روز عاشورا 

برای محرم الحرام و شب عاشورا آداب و اعمال خاصی توصیه شده است.

در کتاب «دستور المذکرین» آمده است که رسول خدا (ص) فرمودند: «هر کس شب عاشورا را احیا کند، گویی که به اندازه عبادت همه فرشتگان به عبادت خدا پرداخته است و پاداش کسی که در این شب عمل [صالح]انجام دهد، همانند پاداش ۷۰ سال عمل است».

«محمدبن ابی‌بکر مدینی حافظ» در کتاب «دستورالمذکرین» به سند خود از «وهب بن منبه» از «ابن عباس» نقل کرده است که رسول خدا (ص) فرمود: «هر کس در شب عاشورا در آخر شب، ۴ رکعت نماز بخواند، در هر رکعت فاتحه الکتاب (سوره حمد) و ۱۰ بار آیة‌الکرسی و ۱۰ بار سوره «توحید» و ۱۰ بار «فلق» و ۱۰ بار سوره «ناس» - و بعد از سلام نماز ۱۰۰ بار سوره «قل هو الله احد» را قرائت کند، خداوند متعال در بهشت یک صد میلیون شهر از نور برای او بنیان می‌نهد که در هر شهر از آن شهر‌ها یک میلیون کاخ و در هر کاخ، یک میلیون اتاق و…».

همچنین در کتاب «دستورالمذکرین» به سند متصل از «ابن ابی امامه» آمده است که رسول خدا (ص) فرمود: «هر کس در شب عاشورا ۱۰۰ رکعت نماز بخواند و در هر رکعت یک بار سوره «حمد» و سه بار سوره «توحید» قرائت کند و بعد از هر دو رکعت سلام بگوید، وقتی همه این ۱۰۰ رکعت نماز را به پایان برد، ۷۰ بار بگوید: «سبحان الله والحمدلله ولاإله‌إلاالله والله اکبر ولا حول ولاقوة إلا بالله العلی العظیم»، هر کس - اعم از مرد و زن - این نماز را بخواند، خداوند قبر او را از مشک عنبر آکنده می‌کند و در هر روز بر قبر او نور وارد می‌شود تا اینکه در شیپور قیامت دمیده شود و سفره‌ای برای او گسترده می‌شود که همه اهل دنیا از زمانی که دنیا آفریده شده تا زمانی که در شیپور قیامت دمیده می‌شود، می‌توانند از نعمت‌های آن بهره‌مند شوند و هیچکس از مردان و زنان نیست، مگر آنکه وقتی در قبر نهاده می‌شود، موهایش می‌ریزد به جز کسی که این نماز را خوانده باشد.

سوگند به خدایی که مرا به حق برانگیخت، هر کس این نماز را بخواند، خداوند - عزوجل- در قبرش همانند عروس در حجله عروسی، به او نظر رحمت می‌کند تا اینکه در شیپور قیامت دمیده شود و وقتی قیامت فرا می‌رسد، همانند بردن عروس به سوی همسرش، از قبر بیرون آورده می‌شود».

دلیل اعتماد ما بر این گونه احادیث، روایتی است که از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمود: «هر کس، عمل خیری به او برسد و او بدان عمل کند، ثوابی که در آن ذکر شده برای او خواهد بود، اگر چه آن عمل در واقع به آن صورت که به او رسیده، نباشد».

شایسته است شیعیان در این روز دست از کسب و کار بکشند و نیاز‌های خانه را در این روز تهیه و ذخیره نکنند و به عزاداری و نوحه سرایی بپردازند و همچون کسانی که عزیزترین افراد خویش را از دست داده‌اند، غم زده و اندوهگین باشند.

در این روز شایسته است که بدون قصد روزه از خوردن و آشامیدن خودداری شود و هنگام عصر از غذا و آب مختصری تناول کنند.

مرحوم «علاّمه مجلسی» در کتاب «زاد المعاد» گفته است که بهتر است روز نهم و دهم ماه محرّم را روزه نگیرند، زیرا بنی امیه این دو روز را برای برکت و شکر بر قتل امام حسین (ع) (به عنوان ظاهرسازی) روزه می‌گرفتند، از طریق اهل بیت (ع) احادیث فراوانی در مذمّت روزه این دو روز، مخصوصاً روزه روز عاشورا نقل شده است.

*در این روز، از مزاح و خنده و دیگر سرگرمی‌های مسرّت بخش دنیوی خودداری کنند.

هزار مرتبه گفته شود: اَللّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ الْحُسَینِ (علیه السلام)

خواندن هزار مرتبه سوره «توحید» در این روز فضیلت فراوانی دارد.

خواندن دعای عشرات در روز عاشورا که در مفاتیح الجنان آمده است.

 اول زیارت عاشوراء معروفه است که خوانده مى ‏شود از نزدیک و دور و شرح آن چنانکه شیخ ابو جعفر طوسى در مصباح ذکر فرموده چنین است:

روایت کرده محمد بن اسمعیل بن بزیع از صالح بن عقبه از پدرش از حضرت امام محمد باقر علیه السلام که فرمود هر که زیارت کند حسین بن على علیهما السلام را در روز دهم محرم تا آنکه نزد قبر آن حضرت گریان شود ملاقات کند خدا را در روز قیامت با ثواب دو هزار حج و دو هزار عمره و دو هزار جهاد که ثواب آن‌ها مثل ثواب کسى باشد که حج و عمره و جهاد کند در خدمت رسول خدا صلى الله علیه و آله و ائمه طاهرین علیهم السلام.

راوى گفت: گفتم فدایت شوم چه ثواب است از براى کسى که بوده باشد در شهرهاى دور از کربلا و ممکن نباشد او را رفتن بسوى قبر آن حضرت در مثل این روز فرمود: هر گاه چنین باشد بیرون رود بسوى صحرا یا بالا رود بر بام بلندى در خانه خود و اشاره کند بسوى آن حضرت به سلام و جهد کند در نفرین کردن بر قاتلین آن حضرت و بعد از آن دو رکعت نماز کند و بکند این کار را در اوایل روز پیش از زوال آفتاب پس ندبه کند بر حسین علیه السلام و بگرید بر او و امر کند کسانى را که در خانه ‏اش هستند. 

گفتم که چگونه یکدیگر را تعزیت بگویند فرمود که مى ‏گویند:

أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَ نَا بِمُصَابِنَا بِالْحُسَیْنِ علیه السلام وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَارِهِ مَعَ وَلِیِّهِ الْإِمَامِ الْمَهْدِیِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ السَّلاَمُ

یعنى: بزرگ فرماید خداوند اجرهاى ما را به مصیبت ما به حسین علیه السلام و قرار دهد ما و شما را از خواهندگان خون او با ولی او امام مهدى از آل محمد علیهم السلام.

بالجمله در آخر روز عاشورا سزاوار است که یاد آورى از حال حرم امام حسین علیه السلام و دختران و اطفال آن حضرت که در این وقت در کربلا اسیر اعداء و مشغول به حزن و بکاء بودند و مصیبت هایى بر ایشان گذشته که در خاطر هیچ آفریده خطور نکند و قلم را تاب نوشتن نباشد.

پس برخیز و سلام کن بر رسول خدا و على مرتضى و فاطمه زهرا و حسن مجتبى و سایر امامان از ذریه سید الشهداء علیه السلام و ایشان را تعزیت بگو بر این مصائب عظیمه با دل بریان و چشم گریان‏ و بخوان زیارت وارث را. 

 

منابع: بیتوته، ایمنا